Wniosek o uzasadnienie odmowy kredytu – masz prawo wiedzieć dlaczego go nieotrzymałeś

Zgodnie z Prawem Bankowym art. 70a oraz art. 105a., instytucja finansowa ma obowiązek poinformować konsumenta dlaczego nie udzieliła mu kredytu.

Jeśli wydaje ci się, że odpowiedź, którą otrzymałeś od banku wraz z odmową, jest niejasna to masz prawo poprosić o wyjaśnienie w postaci pisemnej.

Powodów do odmowy, bank może mieć kilka. Szególnie teraz nie jest to dużym zaskoczeniem, kiedy stópy procentowe i oprocentowania kredytów rosną wraz z inflacją. 

Niestety do tej pory banki dawały mało wyjaśnień odrzucanym konsumentom. Zazwyczaj uzasadnienie było lakoniczne i powierzchowne. Jak na przykład, brak zdolnośći kredytowej lub jest pan/pani w grupie klientów podwyższonego ryzyka. 

Prawidłowe wyjaśnienie banku, powinno tłumaczyć dokładnie co, zrot “podniesione ryzyko” dla banku oznacza – np. to że klient pracuje w branży, w której – w opinii banku – zatrudnienie jest niestabilne.

O powodach odmowy pisaliśmy dokładnie już w naszym poprzednim artykule.  Natomiast w tym dowiecie się jak napisać wniosek o uzasadnienie odmowy kredytu.

Jak powinno wyglądać poprawne uzasadnienie odmowy kredytu?

Uzasadnienie odmowy kredytu przede wszystkim powinno zawierać jasne konkretne informacje, które były podstawą do oceny zdolności kredytowej oraz wszystkie czynniki, które miały wpływ na ostateczne negatywne rozstrzygnięcie wniosku.

Uzasadnienia te powinny dać konsumentowi możliwość poprawy swojej sytuacji na przyszłość. Powinny w nich znajdować się konkretne informacje z wniosku konsumenta, które spowodowały odmowę kredytowania przez instytucję.

Na przykład, jeśli jednym z powodów odmowy była forma zatrudnienia, to bank musi uzasadnić co konkretnie nie zadowalało analityków. 

Dla przykładu, takim pełnym wyjaśnieniem byłoby odniesienie się do konkretnej informacji podanej przez konsumenta we wniosku. 

• „We wniosku jako formę zatrudnienia podała\-ał umowę o dzieło. To daje nam podejrzenie że Pani\ Pana dochody są niestałe.” lub „Pracuje Pan\ Pani w biurze podróży. Z naszej analizy rynku wynika, że są to biznesy zagrożone bankructwem, co może w rezultacie oznaczać dla Pani\ Pana utratę pracy.” 
• „W bazie danych Biura Informacji Kredytowej o Pani\ Panu, znajduje się informacja o opóźnieniu w spłacie innego kredytu, już powyżej 60 dni”;
• „Na rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym konsumenta stwierdzono niedozwolony debet.” 
• „Odnotowaliśmy, że skorzystał Pan\ Pani z wakacji kredytowych. Daje nam to podstawy do założenia, że znajduje się Pan\Pani w niepewnej sytuacji finansowej. Prosimy o ponowne złożenie wniosku po terminowej spłacie X kolejnych rat.” 

Takie wyjaśnienie, pomoże klientowi zrozumieć powody banku do odrzucenia wniosku. Pozwoli mu również poprawić swoje szanse na uzyskanie kredytu w przyszłości.

Na jakiej podstawie ?

Prawo do wyjaśnień ,dają ci Art. 70a. oraz art. 105a. Prawa bankowego, a brzmią one tak:

Art 70a. „Wyjaśnienie dokonanej oceny zdolności kredytowej

1. Banki i inne instytucje ustawowo upoważnione do udzielania kredytów na wniosek osoby fizycznej, prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, o ile posiada zdolność prawną, ubiegającej się o kredyt przekazują, w formie pisemnej, wyjaśnienie dotyczące dokonanej przez siebie oceny zdolności kredytowej wnioskującego.
2. Wyjaśnienie, o którym mowa w ust. 1, obejmuje informacje na temat czynników, w tym danych osobowych wnioskującego, które miały wpływ na dokonaną ocenę zdolności kredytowej.
3. W przypadku przedsiębiorców bank i inna instytucja ustawowo upoważniona do udzielania kredytów może pobierać opłatę za sporządzenie wyjaśnienia, o którym mowa w ust. 1. Wysokość opłaty powinna być odpowiednia do wysokości kredytu.
4. Przepisy ust. 1–3 stosuje się odpowiednio do przedsiębiorcy ubiegającego się o pożyczkę pieniężną.”

Dodatkowo ustawodawca daje konsumentowi prawo do wyjaśnień oraz ponownej analizy wniosku w wypadku, gdy decyzja o odmowie została podjęta „automatycznie”, to jest za pomocą „programu komputerowego”. Cyt.:

„Art. 105a. – [Zasady przetwarzania danych objętych tajemnicą bankową] – Prawo bankowe.

1a. Banki, inne instytucje ustawowo upoważnione do udzielania kredytów, instytucje pożyczkowe oraz podmioty, o których mowa w art. 59d ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, a także instytucje utworzone na podstawie art. 105 ust. 4, mogą w celu oceny zdolności kredytowej i analizy ryzyka kredytowego podejmować decyzje, opierając się wyłącznie na zautomatyzowanym przetwarzaniu, w tym profilowaniu, danych osobowych – również stanowiących tajemnicę bankową – pod warunkiem zapewnienia osobie, której dotyczy decyzja podejmowana w sposób zautomatyzowany, prawa do otrzymania stosownych wyjaśnień co do podstaw podjętej decyzji, do uzyskania interwencji ludzkiej w celu podjęcia ponownej decyzji oraz do wyrażenia własnego stanowiska.”

Przykład „Wniosek o uzasadnienie odmowy kredytu„

Wniosek możesz napisać odręcznie, wydrukować lub wysłać go w formie elektronicznej. Ważne jest żeby dostarczyć go do placówki banku w której staraliśmy się o kredyt. Możesz to zrobić idąc do placówki osobiście lub wysłać go pocztą tradycyjną lub emailem.

Nie zapomnij dodać na jakiej podstawie prawnej się opierasz – w tym wypadku są to powyższe artykuły Prawa bankowego.

Co zrobić gdy bank nie współpracuje 

Kredytu nie otrzymałeś, wniosek o uzasadnienie wysłałeś, a bank wciąż zbywa cię luźnymi wyjaśnieniami? W tym wypadku masz jeszcze kilka możliwości. 

• Po pierwsze, jeśli masz podstawy by sądzić, że twoje podanie zostało błędnie ocenione, możesz złożyć reklamację do samego banku.
• Po drugie. Jeśli bank podiął decyzję odmowną używając przy tym programu kompureowego, masz prawo złożyć skargę do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Z tytułu naruszenia Twojego prawa do informacji.  
• Kolejnym wyjściem w sytuacji może być złożenie skargi do Rzecznika Finansowego. Ta opcja może zostać użyta, w momencie gdy twój wniosek rozpatrzony był przez człowieka oraz już po twojej reklamacji złożonej w banku – „po wyczerpaniu drogi reklamacyjnej przed podmiotem rynku finansowego”.