Bank odmówił udzielenia ci kredytu i nie podał uzasadnienia ? 

Zgodnie z Prawem Bankowym, instytucja finansowa ma obowiązek poinformować konsumenta dlaczego nie udzieliła mu kredytu. 

Powodów do odmowy, bank może mieć kilka. Szególnie teraz nie jest to dużym zaskoczeniem. Stopy procentowe i oprocentowania kredytów rosną wraz z inflacja jak oszalałe. 

Niestety do tej pory banki dawały mało wyjaśnień odrzucanym konsumentom. Zazwyczaj uzasadnienie było lakoniczne i powierzchowne. Jak na przykład, brak zdolnośći kredytowej lub jest pan/pani w grupie klientów podwyższonego ryzyka. 

Ale co tak naprawde to oznacza? 

Prawidłowe wyjaśnienie banku, powinno tłumaczyć dokładnie co, zrot “podniesione ryzyko” dla banku oznacza – np. to że klient pracuje w branży, w której – w opinii banku – zatrudnienie jest niestabilne. 

Już jakiś czas temu pisaliśmy o tym z jakich powodów kredyt hipoteczny może zostać odrzucony. Dziś przyjrzyjmy się temu tematowi jeszcze bliżej. Dodatkowo na końcu znajdziecie link do artykułu, który zawiera przykładowy wniosek do banku, o uzasadnienie negatywnej decyzji kredytowej. 

Przejdźmy do rzeczy.

Możliwe powody odrzucenia wniosku o kredyt

Jak już pisaliśmy w naszym poprzednim artykule na ten temat, istnieje kilka oczywistych dla banków powodów odmowy.

1. Krótki staż pracy. Jeśli jesteś dopiero na początku swojej kariery, może to stać się powodem obniżenia twojej szansy na uzyskanie kredytu. Krótki staż pracy jest częstym powodem odrzucenia wniosków. Co możesz zrobić by poprawić swoje szanse? Na to odpowiedzią jest tylko czas. Poczekaj 6-12 miesięcy i spróbuj ponownie. Banki “inwestują” w stabilność. 

2. Także niepewne źródło uzyskiwania dochodów, nieregularne lub niskie zarobki mogą stać się powodem odmowy. Do takiej grupy banki włączą: przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą, osoby pracujące za granicą, klientów pobierających rentę lub zasiłek, jak również osoby zatrudnione na podstawie umowy zlecenie lub umowy o dzieło. 

3. Już wcześniej pisaliśmy o tym, jak działa na scoring BIK (który jest jednym z odnośników dla instytucji finansowych przy wydawaniu decyzji o kredyt), częstotliwość z jaką staramy się o pożyczkę. Banki są nieufne w stosunku do osób, które zbyt często zostały odrzucane przez inne instytucje udzielające pożyczki. Na ocenę punktową w BIK wpłynie to jak często pytamy i nie otrzymujemy kredytu. W wypadku, kiedy szukasz najlepszej oferty kredytu, nie zapędzaj się ze składaniem wniosków. Najbezpieczniej dla naszej punktacji w BIK, jest złożyć ich “na raz” niewiele (3-4), a jeśli zostaną one odrzucone, lepiej poczekać na kolejne “wędkowanie” kilka tygodni.

4. Kolejnym powodem do odmowy może stać się twój wiek. Banki, najchętniej udzielają kredytu osobą między 25 a 60 rokiem życia. To dlatego, że w tej grupie wiekowej osoby mają już zazwyczaj ustabilizowaną sytuację finansową, a to oznacza terminowe spłacanie rat kredytu. Rozwiązaniem dla osób poniżej tego wieku, może być wystąpienie o kredyt wraz z rodzicami. 

5. Kolejnym powodem może być ilość zobowiązań wobec instytucji finansowych jakie posiadasz. Masz kredyt, spłacasz nowy telewizor, a do tego wysoki limit na karcie kredytowej? Mimo tego że dobrze zarabiasz, może to stać się powodem do odmowy kredytu. Bank będzie się bał, że kolejne zobowiązanie przerośnie twoje możliwości i będziesz miał problem ze spłatą kredytu jaki ci udzielił. Spróbuj zmniejszyć ich ilość spłacając szybciej “lodówke czy TV”, a także zawnioskuj do banku o niższy limit karty.  

6. Ostatnim z powodów odrzucenia wniosku, może być to, że bank nie może zobaczyć twojej historii kredytowej bo takowej nie posiadasz. “Nigdy nie brałem niczego na raty lub nie potrzebowałam pożyczki” – wbrew pozorom w tej sytuacji może to być problemem. Dlaczego? Ponieważ bank nie znajdzie na twój temat żadnej informacji w BIK czy BIG, nie ma pewności czy może ci zaufać. Nie ma żadnego dowodu na to czy jesteś osobą wiarygodną. W takim wypadku woli nie ryzykować i odrzuca twoje podanie. Jedynym wyjściem w tej sytuacji byłyby zakupy na raty. Może potrzebujesz nowy odkurzacz lub czajnik? Weź go na raty i spłacaj je w terminie. W ten sposób stworzysz swoje portfolio w BIK i staniesz się wiarygodnym klientem dla banku. 

7. Kolejnym powodem odmowy może być opóźnienie w spłacie zobowiązań. Banki nie patrzą przychylnie na opóźnienia w spłacie innych pożyczek przekraczają 30 dni lub gdy opóźnienia w spłacie zdarzają się regularnie;

8. Problemem może stać się także brak zgody małżonka na wzięcie kredytu. 

9. Kolejnym powodem będą błędy we wniosku o kredyt. Nieprawdziwe czy błędne wypełnienie wniosku także spowoduje jego odrzucenie. 

10. Wysoka poprzeczka warunków jakie stawia bank. Nie we wszystkich bankach zasady i warunki otrzymania kredytu będą takie same.  Niestety wszystkie te powody nie daja bardzo jasnej odpowiedzi na pytanie dlaczego nie otrzymałem kredytu. Jakie konkretne czynniki wpłynęły na odmowę. 

11. Kolejnym powodem może być niedostarczenie wszystkich wymaganych dokumentów potrzebnych bankowi do zawarcia umowy. Mimo tego że twój wniosek został rozpatrzony pozytywnie, lecz w odpowiednim czasie wymaganym przez bank nie dostarczyłeś na przykład wpisu hipoteki do księgi wieczystej nieruchomości, umowa wygaśnie. 

12. Podwyżka zarobków krótko przed wnioskiem o kredyt. Niestety, ze “statystyk” da się wyczytać, że banki w takich wypadkach wolą poczekać kilka miesięcy i zobaczyć czy taka podwyżka nie była tylko “chwilową poprawą sytuacji” wnioskującego. 
13. Twój pracodawca nie opłacał składek ZUS ? Jeśli bank to wykryje uzna twojego pracodawcę za mało wiarygodnego, a za tym uzna, że twoje żródło dochodów jest niestabilne. I już gotowa odmowa kredytu.
14. Także fakt, że jesteś poręczycielem kredytu dla innej osoby, może postawić cię w negatywnym świetle dla banku. Otóż, niektóre banki zaliczą poreczenie do aktegorii zobowiązań. To może znacznie obniżyć zdolność kredytową.

Aktualna sytuacja ekonomiczna na świecie

Jak donosi BIK, banki w pierwszym półroczu tego roku udzieliły o jedną trzecią mniej kredytów niż w 2019 roku.

Najprawdopodobniej jest to skutek pandemii. Banki wyśrubowały swoje wewnętrzne procedury dotyczące przyznawania kredytów, ponieważ nie wiedziały jakie będą rozmiary szkód wywołanych zamknięciem gospodarki.

Odcinając całym grupom konsumentów dostęp do uzyskania kredytu czy pożyczki. 

Czytając opinie ekspertów na ten temat, pojawiają się informacje o bankach, które wprowadziły obostrzenia w swoich wewnętrznych procedurach. Wyraźnie blokują one dostęp do kredytu np: osobom prowadząch jednoosobową działalność gospodarczą, osobom pracującym w turystyce, handlu czy rozrywce. To znaczy w sektorach, które odczuły najbardziej negatywne skutki kryzysu gospodarki po Covidowej.    

Dodatkowo, osoby które właśnie korzystały z (dopuszczalnych w świetle prawa) “wakacji kredytowych”, mogą spotkać się z odmową wniosku o kredyt. Dlaczego? Ponieważ bank chce zobaczyć czy rozpoczniesz regularne spłacanie rat zaciągniętego zobowiązania. Klient taki trafia pod kilkumiesięczną “obserwację”. Nie ma konkretnej odpowiedzi ile w takim wypadku poczekać by zwiększyć swoje szanse na pozytywne rozpatrzenie wniosku. 2, 3 czy może 4 miesiące. 

Podstawy prawne do udzielenia wyjaśnienia 

Otóż, zgodnie z tekstem ustawy o Prawie Bankowym (z dnia 29 sierpnia 1997 r.), znowelizowanej z dniem 4 maja 2019, banki po odrzuceniu podania o kredyt, mają obowiązek, na piśmie, zaprezentować konsumentowi wyjaśnienie dokonanej oceny zdolności kredytowej”. [Art. 70a Prawa bankowego].

Wcześniej tylko przedsiębiorcy mogli liczyć na jasną odpowiedź. Klienci indywidualni musieli sami dojść do sedna sprawy.  

Tematem zainteresowała się także Komisja Nadzoru Finansowego. Wystosowała ona do banków pismo, z zaleceniem by podawały one klientom bardziej szczegółowe informacje z powodami odrzucenia wniosku o kredyt. W oświadczeniu wydanym przez KNF czytamy:

“Kwestionowaną przez UKNF praktyką podmiotów zobowiązanych do udzielania informacji na temat przeprowadzonej oceny zdolności kredytowej jest przekazywanie ogólnych stwierdzeń (kategorii danych) bez wskazania konkretnych i szczegółowych danych o wnioskującym oraz jego sytuacji finansowej, które miały wpływ na podjętą przez kredytodawcę decyzję kredytową. Taka praktyka stoi w sprzeczności z ratio legis zmian wprowadzonych w związku ze stosowaniem RODO do ustawy – prawo bankowe”

“(…) kluczowe znaczenie ma uzyskanie konkretnych i odpowiednio szczegółowych informacji, w oparciu o które kredytodawca ocenił zdolność kredytową wnioskującego. W związku z tym, podanie przez podmiot udzielający kredytu jedynie kategorii danych – np. kwalifikacji wnioskodawcy, miejsca zatrudnienia lub wykonywanej działalności, źródła dochodu lub przychodu, danych o gospodarstwie domowym i wydatkach, danych o miejscu zamieszkania, danych o wysokości i stabilności dochodu – nie realizuje w odpowiednim stopniu prawa wnioskującego do uzyskania wyjaśnień, nie czyni zadość celowi omawianego przepisu i nie daje możliwości podjęcia skutecznych działań mających na celu poprawienie zdolności kredytowej”.

(…)Ponadto, UKNF zaleca, aby w związku z decyzją o odmowie udzielenia kredytu, kredytodawcy każdorazowo informowali wnioskujących o terminie w jakim mogą oni uzyskać wyjaśnienia dotyczące dokonanej przez kredytodawcę oceny zdolności kredytowej”.

Algorytm ocenił twoje podanie ?

Jeśli decyzja o odmowie podjęta automatycznie, za pomocą komputerowego programu stworzonego na podstawie algorytmu obsługiwanego przez człowieka, była twoim zdaniem błędna, to masz prawo poprosić bank o wykonanej kolejnej analizy, tym razem wykonanej przez analityka banku.

Ale skąd masz wiedzeć czy decyzja została podjęta automatycznie ? 

Otóż, ta informacja powinna zostać ci przekazane już na samym początku składania wniosku o kredyt. Powinna być zamieszczona w pouczeniu dotyczącym przetwarzania danych. 

Ale wyobraźmy sobie, że jakoś to nam umknęło i nie wiemy.

W takim wypadku, możemy sprawdzić je, zaglądając na internetową stronę banku i czytając politykę prywatności danej usługi finansowej.

Jak napisać wniosek o podanie przyczyn odmowy?

Aby dowiedzieć się jak powinien wyglądać wniosek o pisemne uzasadnienie przyczyn odmowy kredytu, przeczytajcie nasz kolejny artykuł.