Postępowanie restrukturyzacyjne – jak może pomóc firmie?

Postępowanie restrukturyzacyjne to taki typ postępowania sądowego, w którym przedsiębiorca składając wniosek o jego wszczęcie rozpoczyna proces oddłużania firmy.

Jest on ściśle określony przez poszczególne przepisy prawa i w ramach tego procesu w zależności od sytuacji przedsiębiorstwa do wyboru mamy na chwilę obecną 5 typów postępowań. 

Jest to rozwiązanie tylko dla przedsiębiorców a nie dla osób fizycznych. Poniżej, krótka charakterystyka każdego z 5 typów postępowań.  

Typy postępowań restrukturyzacyjnych dostępnych firmom.

1. Zatwierdzenie układu – Polega na tym, że dłużnik samodzielnie ustala z wierzycielami plan układowy. Rolą doradcy restrukturyzacyjnego jest zatwierdzenie go przed sądem. Zatwierdzenie układu nie oznacza jednak redukcji zadłużenia i często nie dotyka nawet spornych wierzytelności. 

2. Przyspieszone postępowanie układowe – Tu doradca restrukturyzacyjny odgrywa znacznie większą rolę. Jego zadaniem jest stworzenie całego planu układowego, przeprowadzenia głosowania wierzycieli oraz działanie w celu zawieszenia postępowania egzekucyjnego. 

3. Postępowanie układowe – Doradca restrukturyzacyjny ma podobne zadania jak w postępowaniu przyspieszonym. Największą różnicą jest to, że wierzyciel zostaje ujęty w spisie wierzytelności i ma prawo zgłoszenia sprzeciwu w postępowaniu sądowym.

4. Postępowanie sanacyjne –  Całkowitą kontrolę nad firmą przejmuje syndyk. Ma on prawo ingerencji w wewnętrzne sprawy firmy, także umowy handlowe oraz prawo pracy. Postępowanie to jest dość rygorystyczne. 

5. Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne – To najszybsze z tych 5 typów postępowań. Dzięki niemu dłużnik zyskuje 4-miesięczną ochronę przed egzekucją. Największą zaletą tego rozwiązania jest to, że skutki jego wdrożenia widoczne są niemal od razu. Pozwala ono na zablokowanie egzekucji komorniczej czy odblokowanie zajętego rachunku bankowego. 

***Rozwiązanie to, zostało wprowadzone pod koniec czerwca 2020 roku jako rozwiązanie czasowe, aby wspomóc przedsiębiorców w trudnych czasach pandemii (tzw. „covidówki” lub bardziej dokładnie ”Tarcza antykryzysowa 4.0”).  Z uwagi na jego dużą popularność, ustawodawca zdecydował wprowadzić tę opcję na stałe do wachlarza rozwiązań restrukturyzacyjnych.  Zatem od od 1 grudnia 2021 roku będzie ono funkcjonować jako odpowiednio ulepszone postępowanie o zatwierdzenie układu.

Początkowo uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne miało obowiązywać jedynie w stosunku do przedsiębiorców, którzy dokonali obwieszczenia do 30 czerwca 2021 roku, ale ustawodawca wydłużył termin obowiązywania “Tarczy” do 30 listopada 2021 roku .

“Przepisy tzw. covidowe zostaną przedłużone i będzie zachowana ciągłość między przepisami czasowymi a tymi, które wchodzą na stałe – zapewnił wiceminister podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego Online. ***

Z uwagi na fakt, że 80% wszystkich wszczętych postępowań w ostatnim półroczu to uproszczone postępowanie chciałbym na nim właśnie się skupić, gdyż jest najbardziej atrakcyjną formą pomocy w tym obszarze.

Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne – najważniejsze informacje 

Po pierwsze, w odróżnieniu od wcześniejszych tego typu rozwiązań, tu postępowanie wszczęte zostaje na podstawie ogłoszenia w MSiG przez licencjonowanego doradcę restrukturyzacyjnego. 

(W tym miejscu zaznaczam, że pojawiło się wiele firm na rynku chcących świadczyć tego typu usługę nie posiadając takich uprawnień.)

Decyzję o wszczęciu podejmuje doradca a nie sąd, dzięki czemu proces ogłoszenia w MSiG jest maksymalnie skrócony (do 2 tygodni). 

Od dnia ogłoszenia w monitorze przedsiębiorca otrzymuje ustawową 4-miesięczną ochronę przeciwegzekucyjną. 

To oznacza, że: 

– czynności egzekucyjne jak licytacje komornicze zostają zawieszone;

– postępowania sądowe przeciwko dłużnikowi także są zawieszane;

– nie mogą zostać wypowiedziane kluczowe umowy jak leasingi, pojazdy i maszyny nie będą zabierane przez leasingodawcę;

– dłużnik może korzystać z konta bez obawy przed jego dalszym zajęciem.

W tym czasie (4 miesiące) dłużnik wraz z doradcą restrukturyzacyjnym musi przedłożyć wcześniej stworzony plan restrukturyzacyjny czyli nowy plan na spłatę swoich zobowiązań. 

Taki plan może uwzględniać w zależności od sytuacji ekonomicznej i prawnej dłużnika następujące elementy: 

– redukcja salda zadłużenia wszystkich zobowiązań nawet o 70% 

– zmniejszenie rat miesięcznych jakie obecnie musi przedsiębiorca regulować 

– stworzenie grup wierzycieli 

– harmonogram spłat uwzględniający np. dużo niższą ratę na początku 

Aby taki układ został zatwierdzony przez sąd, wcześniej wierzyciele głosują nad nim. 

Układ zostaje przegłosowany jeśli zgodzą się 2/3 głosujących. 

W tej sytuacji plan zatwierdza sąd, a doradca restrukturyzacyjny zostaje nadzorcą sądowym na cały okres realizacji planu. 

Aby zobrazować ten proces przedstawię 3 różniące się od siebie przykłady postępowań jakie prowadzimy, gdzie plany układowe zostały zatwierdzone.

 Przykład 1

Przedsiębiorca o łącznej sumie zadłużenia/zobowiązań ponad 3 mln zł. Jego wierzyciele to ok.180 podmiotów i os.fizycznych. W tym zobowiązania wobec banków to ok. 1,7 mln zł. 

Warunki jakie zostały przyjęte: 

– redukcja zadłużenia wobec największych wierzycieli na poziomie 50% 

– redukcja zadłużenia u wierzycieli z roszczeniami pomiędzy 10-50 tys. zł na poziomie 25% 

– brak redukcji wobec najmniejszych wierzytelności

– okres spłaty wszystkich zobowiązań to 10 lat

Przykład 2

Przedsiębiorca o łącznej sumie zadłużenia/zobowiązań 700 tys. zł. Jego wierzyciele to same banki. 

Warunki jakie zostały przyjęte: 

– redukcja zadłużenia o 25% u wszystkich podmiotów

 – okres spłaty to 7 lat 

Przykład 3

Przedsiębiorca o łącznej sumie zadłużenia 11 mln zł. Zobowiązania wobec banków to ok.4 mln zł, wobec innego przedsiębiorcy 4 mln zł i 3 mln wobec pozostałych.

Warunki jakie zostały przyjęte: 

– brak redukcji jakiegokolwiek ze zobowiązań 

– wydłużenie spłaty na okres 9 lat 

W tym przypadku przedsiębiorcę interesował właśnie taki układ i taki mógł być wypracowany, jednocześnie firma normalnie funkcjonowała dzięki zawieszeniu egzekucji komorniczej.

Pamiętajmy, że na warunki planu układowego wpływa wiele czynników takich jak: 

– wartość zadłużenia 

– wartość majątku 

– struktura zobowiązań (typy wierzycieli) 

– charakterystyka prowadzonej działalności. 

Z tego powodu nie można ocenić warunków planu bez dokładnej analizy dokonanej przez licencjonowanego doradcę restrukturyzacyjnego. Taka ocena jest realizowana przed złożeniem przez niego wniosku o ogłoszenie do MSiG. Dodatkowo wspomnieć należy, że zobowiązania wobec ZUS nie podlegają redukcji a jedynie rozbiciu na dłuższy okres, np. na 6 lat. Czasami zdarza się, że przedsiębiorca, jak firmy transportowe, funkcjonuje tylko dzięki leasingowanym pojazdom. 

W sytuacji zagrożenia wypowiedzeniem tych umów firma praktycznie przestałaby funkcjonować. Dzięki temu rozwiązaniu możemy wstrzymać działania windykacyjne a firma działa w sposób niezakłócony.

Opisana wyżej forma oddłużenia jaką dał nam ustawodawca, dzięki swoim niewątpliwym atutom w zakresie ochrony dłużnika może też być wykorzystana przez przedsiębiorców, którzy z rozmysłem z niej skorzystali w celu pokrzywdzenia wierzycieli. 

W takich sytuacjach wierzycielowi przysługuje prawo zaskarżenia układu lub złożenia wniosku o uchylenie skutków postępowania. Pamiętajmy, że do postępowania restrukturyzacyjnego kwalifikują się firmy, które jeszcze rokują na odbudowę lub wiedzą, że w niedalekim czasie mogą się pojawić problemy. 

O tym jednak czy przedsiębiorstwo kwalifikuje się czy nie, decyduje licencjonowany doradca restrukturyzacyjny. 

*** W nowej ustawie pojawia się zapis o wyłączeniu z niej dłużników, wobec których w ciągu ostatnich dziesięciu lat prowadzono postępowanie o zatwierdzenie układu lub dłużnicy, wobec których w takim okresie postępowanie restrukturyzacyjne zostało umorzone. ***

Liczę, że w miarę możliwości objaśniłem na czym polega postępowanie restrukturyzacyjne i jakie realne korzyści może ono za sobą nieść.

Dariusz Orzechowski

Pomoc w Finansach F24.pl

W F24.pl zajmujemy się pomocą dla osób, które znalazły się w trudnej sytuacji finansowej.

Jeżeli myślisz, że postępowanie restrukturyzacyjne to rozwiązanie dla Twojej firmy, zgłoś się do nas po bezpłatną poradę ! 

*** aktualizacje dodane dnia 14.07.2021